Bộ Ngoại giao Đài Loan cho biết hôm thứ Ba nói rằng họ đã nhận được sự bảo đảm từ Vatican về việc gia hạn thỏa thuận giữa Vatican-Trung quốc.
Trong bối cảnh lo ngại về việc Vatican quyết định gia hạn hiệp định năm 2018 với Bắc Kinh sẽ có ý nghĩa như thế nào đối với mối quan hệ ngoại giao của Tòa thánh với Đài Loan, Joanne Ou, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Đài Loan, nói với các nhà báo rằng Vatican đã nhấn mạnh rằng thỏa thuận của họ là mục vụ chứ không phải chính trị.
“Vatican đã nhiều lần bảo đảm với chúng tôi rằng thỏa thuận bổ nhiệm giám mục với Trung quốc là vấn đề tôn giáo chứ không phải ngoại giao,” Bà Ou nói trong một cuộc họp báo ngày 15 tháng Chín, theo hãng thông tấn quốc gia Đài Loan, tên chính thức là Cộng hòa Trung Hoa (ROC.)
Tòa Thánh là quốc gia duy nhất còn lại ở Âu châu công nhận Đài Loan là một quốc gia. Trong 77 năm, Tòa Thánh đã có quan hệ ngoại giao chính thức với Trung Hoa Dân Quốc, trong khi Giáo hội không có hiện diện ngoại giao chính thức tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa lục địa (CHND Trung Hoa) kể từ khi chính thức bị Bắc Kinh trục xuất vào năm 1951.
Nhà cầm quyền Trung cộng đảng ở Trung quốc đại lục coi Đài Loan là một tỉnh nổi dậy và trong lịch sử đã gây áp lực buộc các nước cắt đứt quan hệ ngoại giao với hòn đảo này. Sau khi Liên Hiệp Quốc ngừng công nhận chính phủ Đài Loan vào năm 1971, phần lớn các quốc gia thành viên đã cắt đứt quan hệ chính thức và đại sứ quán Vatican được lãnh đạo bởi một người không chính thức chứ không phải một đại sứ toàn quyền.
“Chúng tôi đã theo dõi chặt chẽ các tương tác giữa Vatican và Bắc Kinh, và chúng tôi duy trì liên lạc thông suốt với Tòa thánh,” Bà Ou nói khi trả lời câu hỏi về việc liệu việc gia hạn thỏa thuận giữa Vatican-Trung quốc có ảnh hưởng xấu đến quan hệ Tòa thánh-Đài Loan hay không. .
Bình luận của bà được đưa ra một ngày sau khi Ngoại trưởng Vatican, Đức Hồng y Pietro Parolin nói với các nhà báo rằng Vatican dự kiến sẽ gia hạn thỏa thuận tạm thời với Trung quốc về việc bổ nhiệm các giám mục, như một phần của nỗ lực “bình thường hóa” đời sống của Giáo hội Công giáo ở Trung quốc.
Khi được các nhà báo hỏi về triển vọng của thỏa thuận tạm thời được gia hạn, Đức Hồng y Parolin trả lời: “Ý định của chúng tôi là nó sẽ được kéo dài, rằng chúng tôi tiếp tục áp dụng nó ‘ad experimentum’ (trên cơ sở thử nghiệm), như đã được thực hiện trong hai năm, để xác minh thêm tính hữu ích của nó đối với Giáo hội ở Trung quốc.”
Bộ trưởng Ngoại giao Vatican nói rằng thỏa thuận giữa Vatican với Trung quốc - được ký vào ngày 22 tháng Chín năm 2018 - vẫn chưa hết hạn và sẽ không thực hiện cho đến tháng Mười, “hai năm kể từ khi nó có hiệu lực.”
“Như chúng tôi đã nói nhiều lần và ở đây cũng vậy, mối quan tâm của chúng tôi là bình thường hóa cuộc sống càng nhiều càng tốt, để Giáo hội có thể sống một cuộc sống bình thường mà đối với Giáo hội Công giáo cũng là có quan hệ với Tòa Thánh và với Đức Giáo Hoàng và sau đó là sự thống nhất trong Giáo hội Trung quốc,” Đức Hồng y Parolin phát biểu ngày 14 tháng Chín, theo Zenit.
“Viễn cảnh của chúng tôi đang làm việcvề chủ đề giáo hội này,” Đức Hồng y Parolin nói thêm, lưu ý rằng mục tiêu này cũng nên diễn ra “trong bối cảnh chung sống hòa bình, tìm kiếm hòa bình và vượt qua những căng thẳng.”
Reuters đưa tin ngày 14 tháng Chín rằng Đức Thánh Cha Phanxicô đã ký vào bản gia hạn hai năm của thỏa thuận tạm thời hai năm có hiệu lực vào ngày 22 tháng 10 năm 2018, nói thêm rằng một quan chức cấp cao giấu tên của Vatican nói rằng “không có thay đổi nào” trong thỏa thuận được gia hạn, nội dung của nó không được tiết lộ.
Đã có những lo ngại kể từ khi Vatican bắt đầu đối thoại với Trung quốc rằng chính phủ Trung quốc sẽ yêu cầu Tòa thánh cắt đứt quan hệ với Đài Loan như một điều kiện tiên quyết để thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ.
Vào tháng Bảy, tờ South China Morning Post của Hồng Kông đã dẫn lời một nguồn tin của Vatican cho biết Tòa Thánh thậm chí có thể chuyển đại sứ quán của mình từ Đài Loan vào đại lục.
“Đài Loan sẽ không bị xúc phạm nếu đại sứ quán ở Đài Bắc được chuyển về địa chỉ ban đầu ở Bắc Kinh,” nguồn tin từ Vatican nói.
Đức Tổng Giám mục vừa được bổ nhiệm của Đài Loan Thomas An-Zu Chung nói rằng một động thái như vậy “có thể sớm xảy ra nếu chính phủ Trung quốc đại lục có tư tưởng cởi mở và dễ tiếp thu hơn đối với Giáo hội Công giáo Roma.”
“Trên thực tế, thỏa thuận Trung-Vatican không có tác động thực tế đến mối quan hệ của Đài Loan với Vatican,” Đức Tổng Giám mục Chung nói với South China Morning Post.
“Đây là một giai đoạn khó xử. Chúng tôi đang chứng kiến các giám mục vẫn đang bị giam giữ và tự do tôn giáo đang trở nên tồi tệ ở đại lục khi các cuộc đàm phán đang diễn ra giữa Roma và Bắc Kinh,” Đức tổng giám mục Đài Bắc nói.
“Có một số hành động thay đổi nhưng thực tế không có gì được cải thiện. Vì vậy, chúng tôi vẫn đang theo dõi. Chúng tôi có tự do tôn giáo ở Đài Loan nhưng chúng tôi sẽ cầu nguyện cho những người không thể bày tỏ đức tin của họ có sức mạnh để tiếp tục.”
Jos. Tú Nạc, Nguyễn Minh Sơn