Lm. Giuse Vũ Thái Hòa
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Marcô (12,38-44)
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng dân chúng trong khi giảng dạy rằng: “Các ngươi hãy coi chừng bọn luật sĩ. Họ thích đi lại trong bộ áo thụng, ưa được bái chào ngoài công trường, chiếm những ghế nhất trong hội đường và trong đám tiệc. Họ giả bộ đọc những kinh dài để nuốt hết tài sản của các bà goá: Họ sẽ bị kết án nghiêm ngặt hơn”.
Chúa Giêsu ngồi đối diện với hòm tiền, quan sát dân chúng bỏ tiền vào hòm, và có lắm người giàu bỏ nhiều tiền. Chợt có một bà goá nghèo đến bỏ hai đồng tiền là một phần tư xu. Người liền gọi các môn đệ và bảo: “Thầy nói thật với các con: Trong những người đã bỏ tiền vào hòm, bà goá nghèo này đã bỏ nhiều hơn hết. Vì tất cả những người kia bỏ của mình dư thừa, còn bà này đang túng thiếu, đã bỏ tất cả những gì mình có để nuôi sống mình”.
***
Phụng vụ Lời Chúa trong Chúa nhật hôm nay giới thiệu cho chúng ta về hai bà góa rất nghèo. Trong văn hóa Do Thái vào thời bấy giờ, các góa phụ là những người nghèo nhất trong xã hội, họ không có lương hưu cũng không nhận được một khoản trợ cấp nào. Bình thường, các góa phụ không được hưởng tài sản thừa kế từ người chồng; cuộc sống của họ phụ thuộc phần lớn vào các hoạt động từ thiện công cộng. Kinh Thánh, nhất là Cựu Ước, nhấn mạnh rất nhiều về sự trợ giúp và bảo vệ góa phụ và trẻ mồ côi, hai lớp người nghèo và bất hạnh nhất trong xã hội. Chẳng hạn: “Mẹ góa con côi, các ngươi không được ức hiếp” (Xuất Hành 22,21); “Hãy tập làm điều thiện… xử công minh cho cô nhi, biện hộ cho quả phụ” (Is 1,17); “Cha nuôi dưỡng cô nhi, Đấng bênh đỡ quả phụ, chính là Thiên Chúa ngự trong thánh điện Người” (Tv 67,6).
– Bài đọc I thuật lại cho chúng ta câu chuyện xảy ra ở vùng Xa-rép-ta, lúc đó đang trải qua một nạn đói khủng khiếp do hạn hán gây ra. Ngôn sứ Êlia gặp một bà góa, xin bà nước uống, rồi xin bánh. Bà góa nghèo than thở: “Tôi không có bánh. Tôi chỉ còn nắm bột trong hũ và chút dầu trong vò. Tôi đang đi lượm vài thanh củi, rồi về nhà nấu nướng cho tôi và con tôi. Chúng tôi sẽ ăn rồi chết.” Vậy mà, vì tin vào lời ngôn sứ Êlia là “hũ bột sẽ không vơi, vò dầu sẽ chẳng cạn cho đến ngày Đức Chúa đổ mưa xuống trên mặt đất”, bà đã không ngần ngại dùng ít bột cuối cùng và số dầu còn sót lại để làm bánh cho vị ngôn sứ trước khi làm cho hai mẹ con bà.
– Trong bài Tin Mừng, Chúa Giêsu thấy một bà góa nghèo lên Đền thờ để dâng cúng tiền. Bà ấy bỏ vào thùng hai đồng tiền kẽm. Sau khi quan sát xem đám đông bỏ tiền, Chúa Giêsu đã đưa bà ra để nêu gương cho các môn đệ: “Thầy bảo thật anh em: bà goá nghèo này đã bỏ vào thùng nhiều hơn ai hết. Quả vậy, mọi người đều lấy tiền dư bạc thừa của họ mà đem bỏ vào đó; còn bà này đã túng thiếu, lại còn bỏ vào đó tất cả những gì bà có, tất cả những gì để nuôi thân.”
Qua hình ảnh hai bà góa trong bài đọc I và bài Tin Mừng, chúng ta thấy có ba điểm chung:
– Điểm chung thứ nhất: hai góa phụ đều rất nghèo, họ sống trong cảnh khốn quẫn.
– Điểm chung thứ hai, đó là lòng quảng đại: họ cho tất cả những gì họ có, và không giữ gì lại cho mình.
– Điểm chung thứ ba và có lẽ cũng là trọng tâm sứ điệp mà Lời Chúa hôm nay muốn nói với chúng ta, đó là sự tín thác. Khi giới thiệu hai bà góa rất nghèo, Lời Chúa không có ý ca ngợi sự nghèo khổ hoặc đòi chúng ta phải trở nên những người nghèo khổ như họ. Nhưng Lời Chúa mời gọi chúng ta hãy dám sống, dám làm như hai người phụ nữ nghèo này, là cho tất cả những gì mình có. Vì một khi đã cho hết, họ trông đợi mọi thứ từ Chúa. Cái nghèo bỗng trở nên cơ may cho lòng tín thác được lớn lên.
Khi chúng ta gặp thử thách, thất bại, hình ảnh của hai góa phụ nghèo này có thể soi sáng cho chúng ta vượt qua những khó khăn. Sự tín thác của họ mời gọi chúng ta phó thác trong tay Chúa từ việc nhỏ đến việc lớn, từ ngày này qua ngày khác. Sau khi làm tất cả những gì có thể, chúng ta sống tâm tình tín thác, cậy trông nơi Chúa quan phòng, và chúng ta sẽ được bình an. “Trước hết hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người, còn tất cả những thứ kia, Người sẽ thêm cho.” (Mt 6,33)
Chúng ta thường đọc bài Tin Mừng này như là cách ca ngợi về việc bố thí, nhưng trước tiên, đó là sự ca ngợi về đức tin và lòng tín thác.
Quan tâm đến việc quản lý tài sản và những tài nguyên của trái đất là bổn phận của hết mọi người. Tuy nhiên, qua câu chuyện của các bà góa, các ngôn sứ và Chúa Giêsu lại dạy chúng ta quan tâm đến những của cải dẫn đến sự sống vĩnh cửu. Điều đó không có nghĩa là chúng ta phải chạy trốn thế gian và của cải vật chất, nhưng là biết cách biến chúng thành những kho báu trên trời.
Như bà góa trong bài Tin Mừng đã tự hiến mình bằng cách cho “tất cả những gì để nuôi thân”, chúng ta hãy nhìn lại các hành vi của mình sau một ngày sống. Chúng ta có thực sự hiến mình cho Chúa và cho tha nhân hay không? Hãy quảng đại cho đi, Chúa sẽ đáp lại lòng quảng đại của chúng ta. Cử chỉ dứt khoát cho đi đến đồng xu cuối cùng của bà góa có vẻ hơi khó thực hiện đối với chúng ta. Nhưng trong khi chờ đợi có thể cho đi mọi thứ, chúng ta hãy bắt đầu bằng cách chia sẻ những nhu cầu thiết yếu của mình với Chúa và tha nhân… Món quà quý nhất mà chúng ta có thể trao tặng đó là thời gian, vì nó là cuộc sống của chúng ta. Chúng ta cho Chúa một chút thời gian nghỉ ngơi của mình để đến nhà thờ dâng lễ, để cầu nguyện, để đọc Lời Chúa,… Chúng ta cho tha nhân một chút thời gian để lắng nghe họ, trò chuyện hoặc giúp đỡ họ thay vì ngồi xem phim, lướt điện thoại,… Giá trị của việc dâng cúng không tùy thuộc số lượng của cải dâng cúng, nhưng tùy thuộc tấm lòng thành của mình.
Bà góa nghèo trong bài Tin Mừng chỉ dâng cúng hai đồng tiền kẽm, xem ra không có giá trị gì cả! Thế nhưng, đó là tất cả tài sản của bà. Nhiều lúc chúng ta cũng dễ nhận định sai khi lấy tiền bạc để làm thước đo cho mọi giá trị hoặc để nhận định về một người nào đó. Hôm nay, chúng ta hãy học với Chúa Giêsu, nhìn người khác bằng tất cả tấm lòng để thấu hiểu và trân trọng từng nghĩa cử mà họ dành cho chúng ta.
Xin Chúa gia tăng đức tin, đức ái và niềm hy vọng nơi chúng ta để chúng ta sẵn sàng và quảng đại, dám sống cho Chúa và tha nhân. Amen.